คอลัมน์หมายเลข 7 : ตามรอยค่าโง่โฮปเวลล์ 2.4 หมื่นล้าน
ข่าวภาคค่ำ - สัปดาห์นี้ คอลัมน์หมายเลข 7 มีซีรีส์ชุด "ตามดูสารพัดโครงการรัฐ ทำไมเสียเปรียบซ้ำซาก" เหตุใดเกิดค่าโง่ไม่หยุดหย่อน ติดตามจาก คุณสมโภชน์ โตรักษา
มีมากกว่า 30 โครงการ ที่เกิดข้อพิพาทระหว่างรัฐและเอกชน เกี่ยวกับสัญญาสัมปทาน ทั้งที่อยู่ระหว่างการฟ้องร้อง การพิจารณาในชั้นศาล และกำลังจะมีการรื้อคดีใหม่ ซึ่งวันนี้เราจะพาไปตามรอยคดีค่าโง่โฮปเวลล์ 24,000 ล้านบาท จากโครงการยักษ์ นำไปสู่การทุจริตที่ยังหาคนรับผิดชอบไม่ได้ ได้อย่างไร ติดตามจากคุณสมจิตต์ นวเครือสุนทร
ย้อนดูโครงการสวยหรู ที่เคยเป็นหน้าเป็นตาในยุครัฐบาล พลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ ขายฝันว่าเมื่อให้สัมปทานกับบริษัท โฮปเวลล์ โฮลดิ้ง จำกัด ฮ่องกง ไปแล้ว รัฐบาลจะได้ผลตอบแทนมากถึง 350,000 ล้านบาท พร้อมกับการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมครั้งใหญ่ ผ่านไป 32 ปี มีแต่ปัญหาจนนำไปสู่ค่าโง่ราคาแพงกว่า 24,000 ล้านบาท ที่รัฐยังต้องสู้คดีต่อ โดยมีการตั้งคณะทำงานขึ้นมาตรวจสอบ กระทั่งพบความจริงชวนหดหู่ว่า โครงการนี้แตะไปตรงไหน ก็พบแต่ความผิดปกติ
โครงการโฮปเวลล์ ตั้งแต่ต้นทางที่เริ่มอนุมัติโครงการในปี 32 จนถึงการบอกเลิกสัญญาในปี 41 ผ่านมือรัฐบาลมา 6 ยุค เริ่มจากรัฐบาล พลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ พบความผิดปกติ 3 ประเด็นหลัก คือ ครม.อนุมัติระยะทาง 13 กิโลเมตร แต่กลับมีการขยายเป็น 23 กิโลเมตร และจบที่ 64.4 กิโลเมตร ตามความต้องการของบริษัทโฮปเวลล์ ฮ่องกง ประเด็นที่สองคือ มีผู้สนใจ 4 บริษัท แต่มีโฮปเวลล์ ฮ่องกง เพียงบริษัทเดียวที่ยื่นซอง ปมสุดท้ายซึ่งเป็นเหตุโต้แย้งตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันคือ ครม.อนุมัติให้โฮปเวลล์ ฮ่องกง ดำเนินโครงการ แต่กลับลงนามในสัญญากับโฮปเวลล์ประเทศไทย โดยไม่ฟังเสียงทักท้วงของอัยการ
ต่อมาคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ หรือ รสช. ใช้เหตุผลทุจริต เข้ายึดอำนาจรัฐบาลพลเอกชาติชาย ที่ได้ฉายาจากสื่อมวลชนว่าเป็น บุฟเฟต์คาบิเนต เมื่อรัฐบาลอานันท์ เข้าบริหารประเทศ โครงการโฮปเวลล์เป็นหนึ่งในหลายโครงการที่ถูกตรวจสอบ
จากนั้นรัฐบาลชวน 1 พยายามเดินหน้าโครงการต่อ แต่บริษัทเกิดปัญหาเรื่องเงินทุน และยังมีข้อพิพาทเรื่องแบบก่อสร้าง จนการก่อสร้างไร้ความคืบหน้า
เมื่อถึงยุครัฐบาลบรรหาร มีการตั้งคณะทำงานสอบความล่าช้า กระทั่งมีข้อเสนอให้บอกเลิกสัญญา ด้วยเหตุผิดสัญญา ต่อด้วยรัฐบาลพลเอกชวลิต มีมติ ครม.ตามข้อเสนอในยุครัฐบาลบรรหาร
จุดที่ถูกมองว่าอาจเป็นเหตุแห่งการพลิกผันให้โฮปเวลล์มีความได้เปรียบในการฟ้องคดี เกิดขึ้นในรัฐบาลชวน 2 ซึ่งมีมติ ครม. 2 ครั้ง ครั้งแรกบอกเลิกสัญญาตามมติ ครม.รัฐบาลพลเอกชวลิต ก่อนจะมีการแก้ไขใหม่ เปลี่ยนเหตุบอกเลิกสัญญาจากการทำผิดสัญญา มาเป็นด้วยเหตุตามกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
ความผิดปกติที่เป็นพิรุธหลายกรณีในโครงการนี้ ทำให้เกิดคำถามมีการทุจริตตั้งแต่ขั้นตอนอนุมัติ ไปจนถึงการเอื้อประโยชน์ให้เอกชนได้เปรียบรัฐ ทำให้เกิดค่าโง่ที่ไม่ควรจ่ายหรือไม่
แม้เสาตอม่อโครงการโฮปเวลล์ ถูกรื้อทิ้งไปบางส่วน เพราะขวางทางก่อสร้างรถไฟฟ้าสายสีแดง แต่ยังมีหลงเหลือให้เห็นเป็นอนุสรณ์การโกง ที่ยังตามหลอกหลอนคนไทยอยู่จนถึงทุกวันนี้ ขณะที่คนก่อให้เกิดความเสียหายยังลอยนวล
มหากาพย์ 32 ปี โครงการโฮปเวลล์ ยังไม่จบง่าย ๆ มีหลายเรื่องที่ต้องสะสาง ซึ่งตอนหน้า คอลัมน์หมายเลข 7 จะย้อนเส้นทางคดีให้เห็น ใครเกี่ยวข้องกับความเสียหายครั้งนี้ มีโอกาสเอาผิดได้หรือไม่ ติดตามได้ในวันพรุ่งนี้
