บั้งไฟตะไลล้าน ภูมิปัญญาท้องถิ่นสู่สายตาโลก จ.กาฬสินธุ์

ประเด็นเด็ด 7 สี - หลายพื้นที่ในภาคอีสานยังคงทยอยจัดงานบุญบั้งไฟบูชาพญาแถน กันอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ทันกำหนดในระยะเวลาหนึ่งเดือน ปีนี้บั้งไฟตะไลล้านของชาวภูไท ในจังหวัดกาฬสินธุ์ เป็นที่ยอมรับว่าสามารถทำบั้งไฟตะไลได้มาตรฐานและปลอดภัย ติดตามจากรายงานของ คุณชนะชัย  แก้วผาง 

บั้งไฟตะไล ภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวเทศบาลตำบลกุดหว้า อำเภอกุฉินารายณ์ จังหวัดกาฬสินธุ์ มีหลายขนาด ถูกเรียกตามความใหญ่ของบั้งไฟ มีทั้งบั้งไฟหมื่น บั้งไฟแสน และบั้งไฟล้าน หากไม่ใช่บั้งไฟล้าน ชาวบ้านจะช่วยกันแบกไปยังฐานจุดได้ แต่ถ้าเป็นบั้งไฟระดับล้านขึ้นไป ก็ต้องเคลื่อนย้ายด้วยรถบรรทุก 

คณะกรรมการบริเวณฐานจุดโบกธงสีแดง เพื่อส่งสัญญาณให้ทุกคนรู้ว่าบั้งไฟยังไม่พร้อมจุด จนกว่าการติดตั้งบั้งไฟบนฐานจะแล้วเสร็จ บั้งไฟตะไล 2 ล้าน บั้งนี้ มีความยาว 6 เมตร น้ำหนักมากถึง 1,000 กิโลกรัม หรือ 1 ตัน  

หากเป็นบั้งไฟตะไลหมื่นและแสน ใช้เวลาติดตั้งอย่างน้อย 10 นาที แต่หากเป็นบั้งไฟล้าน ติดตั้งอย่างน้อย 20 นาที จนกว่าจะมั่นใจว่าบั้งไฟจะหมุนตรงขึ้นฟ้า ไม่เปลี่ยนทิศออกด้านข้าง

บั้งไฟตะไลล้านชาวเทศบาลตำบลกุดหว้า แห่งนี้ ไม่เหมือนบั้งไฟส่วนใหญ่ในภาคอีสาน ที่เป็นบั้งไฟหาง ซึ่งปกติจะจุดตรงส่วนท้ายของบั้งไฟ แต่บั้งไฟตะไลจะจุดกลางบั้งตามจำนวนรูชนวน จากนั้นเชื้อเพลิงจะปะทุดันให้บั้งไฟค่อย ๆ หมุนขึ้นสู่ท้องฟ้าอย่างสวยงาม จนกลายเป็นประเพณีบั้งไฟตะไลล้านแห่งเดียวของโลก

ลักษณะบั้งไฟของชาวกุดหว้า ตัวบั้งไฟจะบรรจุเชื้อเพลิง หรือ ดินประสิว ยาว 3-6 เมตร ขึ้นอยู่กับขนาด ใช้ไม้ไผ่สานล้อมรอบบั้งไฟเป็นวงกลม ที่สำคัญบั้งไฟตะไลทุกบั้งต้องติดร่มป้องกันอันตราย ขณะบั้งไฟตกสู่พื้น โดยชาวบ้านจะใช้กาบกล้วยห่อหุ้มมัดด้วยเชือกฟาง พอเกิดความร้อนที่บั้งเหล็ก ก็จะไหม้เชือกฟาง ปล่อยร่มให้กาง 

ก่อนบั้งไฟทุกบั้งจะเคลื่อนย้ายเข้าสู่ฐานจุด ประมาณ 300 เมตร จะมีคณะกรรมการจะตรวจสอบมาตรฐาน โดยเฉพาะการติดตั้งร่ม หากบั้งไหนไม่ติดตั้ง จะไม่อนุญาตให้จุดเป็นเด็ดขาด เพราะในอดีตบั้งไฟตะไลที่ไม่ติดตั้งร่ม มักสร้างความเสียหายให้กับบ้านเรือนของชาวบ้าน แต่เมื่อผู้จัดงานมีกฎเหล็กให้บั้งไฟติดร่ม ก็ทำให้ประเพณีบุญบั้งไฟตะไลล้าน ของเทศบาลตำบลกุดหว้า แห่งนี้ เป็นที่ยอมรับของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ