รายงานพิเศษ : เปิดแหล่งกบดานแรงงานข้ามชาติ

ส่วยแรงงานข้ามชาติ เป็นต้นตอแพร่โรคโควิด-19 สู่ใจกลางเมืองหลวง ซึ่งแรงงานเถื่อนผ่านเข้ามาได้อย่างไร ไปกบดานที่ไหนก่อนได้งานทำ และการรวมศูนย์ข้อมูลแรงงานข้ามชาติจุดเดียวจะแก้ปัญหาได้หรือไม่ ติดตามจากรายงานคุณมะลิ แซ่ฉิ่น

เพราะไทยมีชายแดนติดประเทศเพื่อนบ้าน ทั้งเมียนมา ลาว และกัมพูชา และมีงานที่คนไทยไม่ทำหลายล้านอัตรา เป็นโอกาสให้แรงงานประเทศเพื่อนบ้าน เฮโลเข้ามา โดย 70 เปอร์เซ็นต์ เป็นแรงงานเมียนมา ซึ่งถ้าเข้ามาถูกกฎหมาย ค่าใช้จ่ายต่อหัวเกือบครึ่งแสน ที่ไหนอยากได้แรงงานมาก ก็ต้องใช้เงินมหาศาล บางคนอยู่ไม่ครบสัญญาลาออก เงินที่จ่ายไปก็สูญเปล่าต้องนับหนึ่งใหม่ นี่ทำให้หลายแห่งเลือกใช้ระบบสวมรอยแรงงานเถื่อน เพราะต้นทุนต่ำ พอโควิด-19 ระบาด จึงมีหลายแห่งนำแรงงานเถื่อนในสังกัดไปปล่อยทิ้งหนีความผิดอาญา

แหล่งกบดานแรงงานถ้ามาจากเกาะสอง ระนอง จะมุ่งหน้าเข้ามหาชัย เป็นอันดับแรก ส่วนที่มาจากแม่สอด จังหวัดตาก จะมาพักอยู่ตามชานเมือง แถบปทุมธานี หรือแม้กระทั่งในกรุงเทพมหานคร แถบดอนเมือง ไม่ก็รามคำแหง บางจุดซุกรวมอยู่กับผู้ลี้ภัย ที่มีบัตรยูเอ็นรับรองรอวันส่งต่อ ไม่เว้นแม้กระทั่งโรฮีนจา ที่มีเป้าหมายข้ามไปประเทศที่สาม พลเมืองเพื่อนบ้านที่เดินกันขวักไขว่ คนกรุงเห็นบ่อย แต่ไฉนเจ้าหน้าที่รัฐไม่เห็น นี่เป็นคำถามที่สังคมไม่เคยได้คำตอบ

เพื่อแก้ปัญหานี้ สำนักงานตำรวจตรวจคนเข้าเมือง กำลังหารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง มุ่งสร้างฐานข้อมูลแรงงานฐานเดียว ใช้ร่วมกันเพื่อลดขั้นตอนและอุดช่องโหว่หาประโยชน์ของเจ้าหน้าที่ หวังสร้างองค์กรให้โปร่งใส หลังตกเป็นจำเลยสังคม ฐานปล่อยปละให้แรงงานเถื่อนทะลักสู่ใจกลางกรุง

ขณะที่ สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย มองว่าจะใช้ฐานข้อมูลร่วมกัน ทุกฝ่ายต้องจริงใจ เพราะที่ผ่านมากว่าจะขอข้อมูลได้ต้องทำบันทึกกันยาว แถมได้มาไม่ครบ ทั้งประเมินว่าหากรวมศูนย์แรงงานข้ามชาติได้จริง จะลดค่าใช้จ่ายจากคนละเกือบ 30,000 บาท เหลือแค่หลักพัน แต่เม็ดเงินที่จะเข้ารัฐนับหมื่นล้าน ซึ่งจะทำให้รัฐวางระบบสาธารณสุข ป้องกันแรงงานแพร่โรคได้ สำคัญยังเสริมความมั่นคง แก้ปัญหาแรงงานไม่เพียงพอได้อีกทาง

แผนนี้จะเป็นแค่ไฟไหม้ฟาง ค่อย ๆ จาง หลังเชื้อหมดหรือไม่ ก็ต้องเฝ้าจับตาความจริงใจของรัฐกันต่อไป เพราะที่ผ่านมายังไม่มีเจ้าหน้าที่รัฐคนใดได้รับโทษสูงสุด จากการลอบนำเข้าแรงงานประเทศเพื่อนบ้าน