ทำรังดักปลา ภูมิปัญญาดั้งเดิมชาวอีสาน จ.มหาสารคาม

เช้านี้ที่หมอชิต - วันนี้คุณหิน ชนะชัย จะพาไปดูวิธีการหาปลา ที่ชาวบ้านเรียกว่า การทำรังดักปลา ซึ่งถือได้ว่าเป็นภูมิปัญญาชาวอีสาน ที่สืบทอดกันมาอย่างช้านาน วิธีการนี้จะทำให้ชาวบ้านจับปลา และสัตว์น้ำมากินได้ตลอด แต่จะเป็นยังไง ตามคุณชนะชัย ไปดู

การทำรังดักจับปลา เป็นภูมิปัญญาดั้งเดิมของชาวอีสาน ในตำบลเขวา อำเภอเมืองมหาสารคาม วิธีการคือ นำซากกิ่งไม้ วางทับซ้อนบนผ้ามุ้ง หรือ ตาข่าย ยึดด้วยเสาสี่ด้าน ในแหล่งน้ำที่ไม่ไหลเชี่ยว จากนั้นยึดไว้ในน้ำ กลายเป็นกับดักปลา และสัตว์น้ำหลากหลายชนิด

งานนี้ผมไม่พร้อมลงน้ำจริง ๆ เพราะเป็นช่วงที่เราเดินทางกลับจากช้อนฮวก แต่ระหว่างทางก็แวะดูรังปลา เผื่อได้เมนูเพิ่ม

ที่นี่คือ หนองกระทุ่ม ในบ้านดอนดู่ เป็นแหล่งน้ำธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์พื้นที่กว้างใหญ่ ชาวบ้านอาศัยเป็นแหล่งทำเกษตรกรรม เลี้ยงสัตว์ และแน่นอนว่ามันเป็นแหล่งหากินของชาวบ้านด้วย

ไม่ใช่ชาวบ้านจะมาเก็บเอาสัตว์น้ำจากรังปลาทุกวัน แต่จะเว้นระยะสัปดาห์ต่อสัปดาห์ หรือไม่ก็นานเป็นเดือน ยิ่งนานสัตว์น้ำก็จะมาติดเยอะ นี่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดมานาน

ปลาหลากหลายชนิดมีให้ชาวบ้านจับไปกินได้ตลอดทั้งปี เพราะนอกจากจะหาแล้ว ชาวบ้านก็ช่วยกันนำมาปล่อยคืนธรรมชาติกันอีกด้วย นอกจากปลา ก็มีทั้งหอย มีทั้งกุ้ง ตัวใหญ่ ๆ ทั้งนั้น

ชาวบ้านทำรังปลาไว้หลายจุด อยากกินปลาก็กู้ขึ้นมาดู สัตว์น้ำชนิดไหนติดกับดัก ก็ได้กินเมนูจากพวกมัน

ปลาที่เราจับได้มาก เห็นจะเป็นปลาแขยงนี่ละ แต่การจับปลาชนิดนี้ไม่ง่าย เพราะมันมีเงี่ยงแหลมคม พอ ๆ กับปลาดุก ต้องระมัดระวัง ไม่เช่นนั้นอาจปวดไปนานเกินสัปดาห์

วันนี้พวกเราได้เมนูหลากหลายชนิดจากการทำรังปลา มีทั้งหอยขม กุ้งฝอย ปลาหลากหลายชนิด

นี่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวบ้านที่ยังคงพึ่งพาธรรมชาติ เมนูที่ช่วยให้พวกเขาประหยัดไปอีกมื้อ