รัฐสภาล่มครั้งที่ 4 ล้มสูตรหาร 500

เช้านี้ที่หมอชิต - ในที่สุดรัฐสภาก็ล่มเป็นครั้งที่ 4 สมใจคนอยากคว่ำร่างกฎหมายเลือกตั้ง สส. สูตรหาร 500 กลับไปใช้ร่างเดิมหาร 100 แต่เรื่องยังไม่จบ ยังมีอีกหลายด่าน กว่าจะพูดได้เต็มปากว่าปิดฉากสูตรหาร 500 แล้ว

มาไล่เรียงเหตุการณ์กันก่อน เริ่มตั้งแต่บรรยากาศการประชุมก็เรียกว่ารู้กันแต่ไก่โห่แล้วว่า องค์ประชุมน่าจะไม่ครบ โดยกว่าจะเริ่มประชุมได้ก็เลยกำหนดการไปถึง 1 ชั่วโมง และแม้มีองค์ประชุมมากพอเปิดประชุมได้ แต่กลับลงมติในมาตรา 24/1 ที่ค้างอยู่ไม่ได้ เพราะองค์ประชุมไม่ครบ มีเพียงแค่ 353 คน ไม่ถึงกึ่งหนึ่งของจำนวนสมาชิก หรือ 364 คน ทำให้ประธานรัฐสภาต้องสั่งปิดการประชุมไปทันที และให้ถือว่าที่ประชุมให้ความเห็นชอบร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง สส. ที่ใช้สูตรคำนวณ สส.บัญชีรายชื่อหาร 100 ตามร่างแรกที่ ครม. เสนอมา

สำหรับเส้นทางของร่างกฎหมายฯ ต่อจากนี้ รัฐสภาต้องนำร่างเดิมสูตรหาร 100 มาใช้ ส่งให้ กกต.พิจารณาภายใน 15 วัน ถ้า กกต.เห็นต่างขอให้ปรับแก้ไข รัฐสภาจะมีเวลา 30 วัน ทบทวนร่างกฎหมาย จากนั้นจะถึงขั้นตอนที่นายกรัฐมนตรีนำร่างกฎหมายฯขึ้นทูลเกล้า ซึ่งต้องรอ 5 วัน ช่วงเวลานี้สมาชิกรัฐสภา 1 ใน 10 สามารถเข้าชื่อกันเพื่อส่งศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย เป็นปราการด่านสุดท้ายที่พรรคเล็กคิดว่าจะพลิกสถานการณ์กลับมาใช้สูตรหาร 500 ได้

ขณะที่ฝั่งสนับสนุนสูตรหาร 100 ไม่วิตก กรณี อาจารย์สมชัย ศรีสุทธิยากร อดีต กกต. เตรียมยื่นเรื่องให้ ป.ป.ช.สอบสมาชิกรัฐสภาที่โดดประชุมเพื่อคว่ำสูตรหาร 500 อ้างเหตุผลเป็นไปตามกลไกรัฐสภา ชอบธรรมตามรัฐธรรมนูญที่เปิดช่องให้ทำได้

แต่งานนี้ต้องบอกว่าเหนือฟ้ายังมีฟ้า เมื่อมีการใช้เหตุผลสกัดร่างกฎหมายที่คิดว่าขัดรัฐธรรมนูญ จึงใช้เทคนิคปล่อยให้กฎหมายตกไป มั่นใจไม่ขัดจริยธรรมร้ายแรง ก็เลยทำให้อาจารย์สมชัย พลิกเกมใหม่ ร่อนตะแกรงดูรายชื่อสมาชิกรัฐสภาที่ขาดประชุมทำสภาล่มใน 3 ครั้งแรกเท่านั้น 

มาตรฐานทางจริยธรรมเป็นกลไกใหม่ที่กำหนดเพิ่มเติมไว้ในรัฐธรรมนูญปี 2560 ให้อำนาจ ป.ป.ช. ทำหน้าที่สอบสวน ชงเรื่องส่งศาลฎีกา หากมีคำพิพากษาว่ามีความผิดจริง ต้องพ้นจากตำแหน่ง และถูกเพิกถอนสิทธิรับเลือกตั้งไม่เกิน 10 ปี ถอดถอนจากตำแหน่ง ซึ่งขณะนี้มี สส. 1 คน ที่ถูกตัดสินขัดจริยธรรมร้ายแรง คือ นางสาวปารีณา ไกรคุปต์ อดีต สส.ราชบุรี พรรคพลังประชารัฐ จากกรณีรุกที่ป่า และที่กำลังจะตามมาติด ๆ คือ นางสาวธณิกานต์ พรพงษาโรจน์ สส.กทม. พรรคพลังประชารัฐ ปมเสียบบัตรแทนกัน ซึ่งศาลฎีกานัดพร้อม เพื่อรอฟังผลคดีในวันพรุ่งนี้

สำหรับกรณีสมาชิกรัฐสภาไม่เข้าทำหน้าที่ จงใจทำสภาล่ม เพื่อคว่ำกฎหมาย ยังถูกมองว่าอาจรอดตาข่ายมาตรฐานจริยธรรมได้ เพราะไม่ได้ทำผิดกฎหมาย แต่สิ่งที่น่าเป็นห่วงคือ การทำลายหลักการของกฎหมาย และจะยิ่งเป็นอันตรายหากมีการนำเทคนิคทางกฎหมายนี้มาใช้กับการพิจารณาหนังสือสัญญาระหว่างประเทศ

สุดท้ายแล้วไม่ว่าใครจะได้หรือเสียจากสูตรหาร 100 หรือ 500 แต่ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น ปฏิเสธไม่ได้ว่าส่งผลกระทบต่อภาพลักษณ์สภา และยังเปิดช่องโหว่ใหญ่ที่อาจมีการนำเทคนิคทางกฎหมายนี้ไปใช้ จนประเทศชาติเสียประโยชน์